उच्च न्यायालय
उच्च न्यायालय हे राज्याच्या न्यायालयीन प्रशासनाचे प्रमुख आहे. भारतात २१ उच्च न्यायालये आहेत, त्यापैकी तीन देशांकडे एकापेक्षा जास्त राज्यांचा अधिकार आहे. दिल्ली हा एकमेव केंद्र शासित प्रदेश आहे ज्यात उच्च न्यायालय आहे. इतर सहा केंद्रशासित प्रदेश विविध राज्यांच्या उच्च न्यायालयांतर्गत येतात. प्रत्येक उच्च न्यायालयात मुख्य न्यायाधीश आणि अनेक न्यायाधीश असतात. राष्ट्रपतींच्या सल्ल्यानुसार भारतीय मुख्य न्यायाधीश आणि संबंधित राज्यपाल यांची नेमणूक करण्यासाठी हायकोर्टाचे मुख्य न्यायाधीशद्वारे केले जाते उच्च न्यायालयांच्या इतर न्यायाधीशांची नेमणूक करण्याची प्रक्रिया संबंधित उच्च न्यायालयाच्या मुख्य न्यायाधीशांद्वारे न्यायाधीशांच्या नियुक्तीची शिफारस केली जाते. उच्च न्यायालयांचे न्यायाधीश वयाच्या 62 व्या वर्षापर्यंत पदावर राहतात. न्यायाधीश बनण्याची पात्रता म्हणजे तो भारताचा नागरिक असावा, त्याला देशातील न्यायालयीन पदाचा दहा वर्षांचा अनुभव असावा किंवा त्याने उच्च न्यायालयात किंवा या प्रवर्गाच्या दोन न्यायालयात इतके दिवस वकील म्हणून सराव केला आहे.
प्रत्येक उच्च न्यायालयाला मूलभूत हक्कांच्या संरक्षणासाठी किंवा कोणत्याही अधिकार्यासाठी किंवा शासनासाठी, त्याच्या अधिकार क्षेत्रात इतर कोणत्याही हेतूसाठी मनाई , आदेश किंवा रिट जारी करण्याचा अधिकार आहे . शब्दच कैद्याला न्यायालयासमोर प्रत्यक्ष हजर करण्याची लेखी आज्ञा च्या , वरिष्ठ न्यायालयाने कनिष्ठ न्यायालयास केलेला हुकूम , मनाई , थे warranto आणि कनिष्ठ न्यायालयातील खटल्याच्या कामासंबंधीचे कागदपत्र पुनर्विचारार्थ वरिष्ठ न्यायालयकडे पाठविण्यासंबंधीचा वरिष्ठ न्यायालयाचा आदेशम्हणून देखील असू शकते. कोणताही उच्च न्यायालय आपल्या हद्दीत घडलेल्या एखाद्या प्रकरणात किंवा घटनेत हा अधिकार वापरू शकतो, परंतु त्यामध्ये सामील व्यक्ती किंवा सरकारी अधिकारी त्या क्षेत्राच्या बाहेर असावेत. प्रत्येक उच्च न्यायालयाला आपल्या कार्यक्षेत्रातील सर्व अधीनस्थ न्यायालये अधीन करण्याचा अधिकार आहे. हे गौण न्यायालयांकडून उत्तरे पाठवू शकते आणि समान कायदा तयार करणे आणि कोर्टाच्या कार्यवाहीसाठी स्वरूप आणि खटला चालवणे आणि लेखाच्या नोंदी यासंबंधी सूचना जारी करू शकते.
विविध उच्च न्यायालयांमधील न्यायाधीश आणि अतिरिक्त न्यायाधीशांची मंजूर संख्या 678 आहे परंतु 26 जून 2006 रोजी या न्यायाधीशांपैकी 587 न्यायाधीश आपापल्या पदावर कार्यरत होते.
Comments
Post a Comment